ATAK-PODSTAWY Ogólne zasady ustawiania się w ataku Podobnie jak w obronie w ataku również są trzy podstawowe pozycje. Zawodnik z piłką jest Pierwszym Napastnikiem. Jego zadaniem jest przemieszczanie się z piłką w stronę bramki przeciwnika poprzez drybling, podania lub strzał. Zawodnicy w obrębie prostego łatwego podania po ziemi są Drugim Napastnikiem. Do momentu gdy piłka znajdzie się w odległości pozwalającej na oddanie strzału głównym zadaniem Drugiego Napastnika jest zapobieganie straty piłki. Musi tak się ustawiać aby przez cały czas Pierwszy Napastnik był w stanie zagrać mu proste i bezpieczne podanie. Drugą bardziej aktywną rolą jest wyjście na pozycję do oddania natychmiastowego strzału na bramkę przeciwnika zaraz po otrzymaniu podania od Pierwszego Napastnika. Ustawienie Drugiego Napastnika zależy oczywiście od liczby obrońców w danej sytuacji jednak powinien on dążyć do ustawienia się przy dalszym słupku co spowoduje odciągnięcie przynajmniej jednego obrońcy ze środka i spowoduje, że Pierwszy Napastnik będzie miał więcej miejsca na rozegranie piłki. Jeśli w danej sytuacji dysponujemy dwójką Drugich Napastników powinni oni zając pozycję "trójkąta" w stosunku do zawodnika z piłką. Powinni ustawiać się pomiędzy lub przed obrońcami aby w każdej chwili Pierwszy Napastnik mógł zagrać im bezpieczną piłkę. Jeśli piłka już dostanie się w obszar pozwalający na uderzenie jeden z napastników porzuca swoją dotychczasową rolę i staje się Trzecim Napastnikiem. Jego zadaniem jest wprowadzanie chaosu w liniach obronnych przeciwnika poprzez głębokie rajdy między obrońcami, zwykle w kierunku długiego słupka. Poprzez takie zachowanie Trzeci Napastnik odciąga obrońców od zawodnika z piłką, rozprasza bramkarza i obrońców oraz rozciąga linie obronne stwarzając miejsce do wejścia kolegom z drużyny. Wszyscy zawodnicy powinni znać te podstawowe zasady wspierania ataku. W szczególności muszą nauczyć się koncepcji trójkąta w ataku oraz jak wspierać 2 lub 3 osobowy atak. Jest to doskonała pomoc w tworzeniu sytuacji bramkowych. Schematy gry Podczas, gdy nie jesteś w stanie przewidzieć zwrotów akcji, jakie przynosi futbol, każdy zespół może i powinien ćwiczyć różne schematy, aby symulować rzeczywiste warunki gry. Dla przykładu wyobraźmy sobie prawego obrońcę, który zagrywa 40 metrowe podanie w stronę pola karnego, w którym napastnik szykuje się na przejęcie piłki. To ustawienie napastnika może odbyć się tylko na przestrzeni 5-10 metrów. Początkowo zaciągając rywala bliżej bramki i z daleka od obszaru, w którym chce otrzymać piłkę, a w rezultacie tworząc sobie wolną przestrzeń do działania. Napastnik zagrywa wtedy do środkowego pomocnika, ten podaje do obrońcy który wykonał okrężny bieg, a następnie zagrywa piłkę z powrotem w pole karne. Pomocnik i napastnik biegną w kierunki bliższego i dalszego słupka, a obrońca zagrywa do jednego z nich. Wszystko polega na tym, aby gracz co chwila zmieniali swoje pozycje. Napastnik staje się obrońcą, pomocnik napastnikiem, a obrońca pomocnikiem. Następnie rozwijaj i twórz swoje własne schematy. Na przykład, obrońca zagrywa piłkę do pomocnika, który odgrywa mu, a ten podaje do napastnika. Napastnik wycofuje do pomocnika, który następnie podaje do obrońcy wzdłuż linii. Następnie defensor dośrodkowuje. Urozmaicaj podania, spraw by wszystkie zagrywane były górą, na jeden kontakt, albo słabszą stopą. Zagrania muszą być zdecydowane i zagrywane z dala od rejonów, gdzie mógłby być obrońca drużyny przeciwnej. Dodawaj więcej graczy, albo zwiększ ilość zagrać przed oddaniem strzału na bramkę. Niech jakiś gracz obiega obrońcę, a następnie dośrodkowuje. Albo niech pomocnik rozpocznie grę podaniem do obrońcy, który zagra do napastnika, a ten wycofa do obrońcy. Niech piłka zostanie zagrana wzdłuż linii do defensora, który zmieni stronę długim podaniem. Zawsze staraj się, aby każdy schemat kończył się uderzeniem na bramkę. Do tego zawsze upewnij się, że każdy gracz biorący udział w zabawie dotknie piłkę przed oddaniem końcowego uderzenia. Spraw, by każdy schemat gry wykorzystywał tempo oraz zdecydowane podania tak, jakbyś był pod presją. Zacznij powoli, a gdy każdy zapozna się ze schematem zwiększaj szybkość. Kiedy zaczynasz zwiększać prędkość wykonywania schematu upewnij się, że tempo jakie towarzyszy ćwiczeniu jest takie same, jak podczas meczu. Każdy gracz powinien zachowywać się tak, jakby zaraz miał przy nim znaleźć się obrońca rywala. Niech każdy zawodnik wykonuje krótkie (2-3 metrowe) przebieżki. Ogólną ideą tego wszystkiego jest koncentracja i sprawienie, aby te systemy gry jak najlepiej odzwierciedlały sytuację na boisku oraz w przyszłości pomagały uśpić drużynę przeciwną. Parę przydatnych ćwiczeń, wzorców i wskazówek, które możesz przećwiczyć. Całe boisko (11 graczy): Niech bramkarz wyrzuci, albo wykopie piłkę do napastnika, który przyjmie piłkę i odegra do obrońcy. Rozwijaj schematy podań (w których każdy zawodnik dotknie piłkę), podania i odegrania, drybling, obieganie i długie przerzuty. Wszystko to, co zawarte jest w piłkarskiej rutynie. Połowa boiska (6-9 graczy): Lewy obrońca podaje do środkowego pomocnika, który zagrywa do prawego obrońcy (zmiana strony boiska). Ten zaś podaje do prawego pomocnika, który oddaje piłkę z powrotem. Stamtąd piłka zagrywana jest do napastnika, który wycofuje do środkowego pomocnika. Ten podaje do prawego, lub lewego defensora, przy czym obaj zbiegają do zewnątrz. Napastnik i środkowy pomocnik biegną do bliższego i dalszego słupka, a pozostali pomocnicy zamykają pole karne, licząc na to, że piłka odbije się i trafi do nich. Mała przestrzeń (rozmiarów pola karnego; 3 graczy): Zacznij ćwiczenie z narożnika, w stronę środka pola karnego. Prawy pomocnik drybluje, po czym zamienia się ze środkowym pomocnikiem, który biegnie wzdłuż bocznej linii i podcina piłkę w stronę napastnika i prawego pomocnika. Zastosuj metodę podania i odegrania. Urozmaicaj zagrania. Zagrywaj krótkie piłki tak, aby drugi gracz musiał do niej dobiec. Odgrywaj zdecydowanie i stosunkowo mocno, by wymusić grę na jeden kontakt. Dośrodkowując staraj się grać na dobieg, aby wymusić ruch pozostałych partnerów. Elementy godne uwagi: Komunikuj się. Mów „plecy” albo „obróć się”, dyktując w ten sposób to, jak rozwinie się schemat. Jeśli ktoś powie „obróć się”, wtedy piłka będzie musiała powędrować do przodu. Jeśli ktoś powie „plecy”, wtedy piłka będzie musiała wrócić, zanim zostanie zagrana do przodu. Przesuwaj się na sferę swojej pozycji. Wykonuj krótkie biegi aby zdobyć piłkę, albo zająć wolną przestrzeń. Każdy gracz powinien dotknąć piłki przed oddaniem strzału albo końcowym dośrodkowaniem. W trakcie wykonywania ćwiczenia wprowadź paru obrońców. Urozmaicaj podania: górne, po ziemi, podcięte. Wszystkie lewą i prawą stopą. Zagrywaj „ambitne” piłki. Wymagaj od graczy, aby strzelali z główki. Zastosujcie jeden długi przerzut (musi być wykonany w powietrzu), zanim oddacie uderzenie. Naucz swoich graczy, aby oddawali więcej strzałów w światło bramki Piłkarze którzy wahają się oddać strzał na bramkę, nawet wtedy gdy mają czystą okazję, najwyraźniej zbyt długo przetrzymują piłkę. Istnieje wiele ćwiczeń pomagających napastnikom i pomocnikom w częstszym strzelaniu, nawet gdy wydaje się, że nie mają czystej pozycji. Częstym błędnym mniemaniem panującym wśród graczy jest to, że mogą oddać tylko perfekcyjny strzał. Wielu z nich czeka na tę rzadką chwilę, kiedy będą mieli idealne warunki do uderzenia. Prawda jest jednak taka, że jeżeli wszyscy zawodnicy czekaliby na ten „złoty moment”, to większość meczów kończyłaby się wynikiem 0:0. Pierwsze ćwiczenie mające na celu zwiększenie częstotliwości strzałów to ćwiczenie Kwadratu Czterech Bramek. Na czterech stronach jednej z połów boiska ustaw bramki. Podziel zawodników na dwie drużyny po 4-6 graczy. Gdy tylko jakiś zawodnik znajdzie się w posiadaniu piłki, może oddać strzał na którąś z czterech bramek. Drugi zespół musi się wtedy bronić (bez bramkarzy). Ćwiczenie to skupia uwagę zawodników na strzeleniu gola, zamiast na utrzymaniu piłki z dala od rywala. Jeśli twoi gracze nadal mają problemy ze strzeleniem bramki, zmniejsz pole gry. Drugie ćwiczenie, pomagające w pokonaniu powyższego problemu to gra na dwa kontakty. Ponownie użyj połowy boiska, ale tym razem ustaw tylko dwie bramki, jedną naprzeciw drugiej. Podziel zawodników na dwie drużyny po 4-6 graczy. Celem gry jest strzelanie bramek, ale każdy z graczy może dotknąć piłki tylko dwa razy. Jeśli ktoś strzeli gole z pierwszej piłki, trafienie to liczy się jako dwa. Jeżeli twoi piłkarze nadal mają problemy ze strzeleniem bramki, zmniejsz pole gry. A teraz naucz ich wykończenia! Często na treningach zawodnicy ćwiczą strzelanie, ale nie ćwiczą wykańczania. Świetnie radzą sobie podczas ćwiczeń 2na1 + bramkarz, ale gdy któryś z graczy oddaje już strzał, drugi nigdy nie idzie na dobitkę. Zdecydowanie wydaje mi się, że niezależnie od tego jak dobrym jesteś strzelcem, i tak powinieneś ćwiczyć wykończenie, a nie tylko strzelanie. W swojej karierze będziesz brał udział w meczach, w których bramkarz będzie miał zbyt dużo szczęścia, abyś mógł polegać tylko na swoich umiejętnościach strzeleckich. Poniżej znajduje się parę wskazówek, mogących rozwiązać problem: Wskazówka #1: Postaw na bramce piłkarza z pola aby piąstkowali lecące w nich piłki. Nie angażuj bramkarza ponieważ nie chcesz, aby przejął zły nawyk piąstkowania wtedy, gdy powinien złapać piłkę. Gdy napastnik oddaje strzał, powinien wiedzieć, że słaby bramkarz odbije piłkę przed siebie. Wtedy jego obowiązkiem jest dobicie takiej piłki. Wskazówka #2: Ta może być wykorzystana we wszystkich ćwiczeniach powiązanych z bramką. Leniwi napastnicy mają tendencję do obserwowania swoich strzałów, gdy „są pewni” że piłka znajdzie się w siatce. Gdy piłka trafi w słupek, poprzeczkę, albo zostanie sparowana przez bramkarza, mogą zmarnować doskonałą okazję strzelecką. Podczas jakichkolwiek ćwiczeń dodajemy więc następujący warunek, który musi być spełniony aby gol został zaliczony: Po jakimkolwiek strzale oddanym przez napastnika, ma on 3 sekundy aby dobiec do bramki i dotknąć siatki. Uczy to przydatnego nawyku, jakim jest bieg do bramki po każdym strzale. Obrońcy także powinni wykonywać to ćwiczenie, ponieważ ich zadaniem jest przejecie bezpańskiej piłki i niedopuszczenie do oddania uderzenia. Wskazówka #3: Wspomniany powyżej nawyk staraj się wprowadzać zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi metodami. Jeśli nie zaliczenie gole nie zachęciło drużyny do atakowania, powinieneś wprowadzić dodatkową „karę” w postaci przebiegnięcia 100-200 metrów (w przypadku gdy dany gracz nadal nie idzie na dobitkę). Jeśli zastosujesz to podczas meczu 4na4, 6na6 lub 8na8 oznacza to, że zespół ukaranego piłkarza będzie musiał grać przez pewien czas w osłabieniu. Pozytywną zachętą może być zaś przyznanie dwóch punktów za gola strzelonego z dobitki. Pamiętaj: Świetne strzały, niezależnie od tego jak piękne, liczą się tylko raz gdy piłka znajdzie się w siatce. W piłce nożnej nie są przyznawane punkty za styl. Leciutka dobitka jest tak samo cenna jak 30 metrowe uderzenie w okienko. Wprowadź trening wykończenia już od najmłodszych grup wiekowych, a wkrótce przekonasz się, że twój zespół w przeciągu każdego meczu będzie strzelał co najmniej jedną bramkę z dobitki. Wspieranie ataku „Celem wsparcia ataku zza piłki jest przede wszystkim uwolnienie od presji zawodnika przy piłce oraz dodatkowo wystawianie się na pozycje.” Charles Hughes Fajnie byłoby, gdyby mając piłkę za każdym razem można było przesuwać się do przodu oraz strzelić bramkę. Jednakże rzeczywistość jest zupełnie inna. Aby móc przesunąć się do przodu, najpierw trzeba iść w bok, a czasem nawet do tyłu. Dzieje się tak ponieważ rywale starają się zablokować najprostszą drogę do bramki. „Napastnicy to zawodnicy, którzy najczęściej znajdują się pod presją rywala i najlepszym sposobem aby ich od tego uwolnić jest wspieranie. Jest to szczególnie ważne w grze przeciwko zespołom, które specjalizują się w grze obronnej.” Wspieranie w młodzieżowej piłce nożnej stanowi jednak parę problemów. Największym jest to, że nie ma wystarczająco dużo czasu na przegrupowanie się po stracie, lub odbiorze piłki. Pamiętajmy, że wspieranie zaczyna się w momencie gdy nasza drużyna odzyskuje piłkę. Jest to istny test dla zrozumienia zawodników, tego czy potrafią czytać grę, ich prędkości, komunikacji, przyspieszenia, współpracy, gry na jeden kontakt, a nawet techniki. Uwzględniając wszystkie te czynniki, oczywistym staje się, że dzieci będą potrzebować kilku sekund zanim dostosują się do „wspierającej” pozycji. Każdy trener musi pamiętać, aby wziąć to pod uwagę. Do tego dochodzą typowe myśli młodych piłkarzy po odebraniu piłki. Przykładowo: „szybko się jej pozbyć” lub „trzymać ją jak najdłużej przy nodze” albo „strzelić”. Jeśli zawodnik przy piłce zdecyduje się na akcję indywidualną to najczęściej prowadzi to do tego, że jego koledzy nie zdążą ustawić się na pozycjach, albo gracz ten „opuści klapki na oczy” i szybko straci piłkę. Podsumowując: największym problemem jeśli chodzi o wspieranie jest przejście podczas zmiany drużyny posiadającej piłkę oraz podjęcie decyzji na temat tego czy rozgrywamy akcję, czy próbujemy szybkiego kontrataku. Cały zespół musi dostosować się do danej decyzji na przestrzeni paru sekund. Wsparcie podczas tworzenia akcji. „Wspierający gracze powinni wiedzieć, jak ważne dla całego zespołu jest to, aby szybko docierali na swoje pozycje. Kiedy drużyna zawsze ma okazję do wcześniejszego podania, to jest to oznaka, że wspieranie stoi na wysokim poziomie. Prawdą jest także, że bardzo trudno wywrzeć presję na takiej drużynie. Zespół, którego zawodnicy nie będą umieli się wspierać, będzie miał wielkie trudności w przeprowadzeniu składnej akcji.” Pierwszym zadaniem każdego zawodnika po tym, jak jego zespół odzyska piłkę jest to, czy powinien w danym momencie wywiązać się z któregoś z przydzielonych mu zadań. Przykładowo lewy obrońca, który zamienił się pozycjami z lewym pomocnikiem będzie musiał przejąć jego obowiązki ofensywne, dopóki nie będzie możliwości powrotu na swoje domyślne miejsce. Każdy zawodnik musi więc stale dostosowywać się do swojego ustawienia na placu gry. Jednakże w futbolu młodzieżowym zawodnicy często o tym zapominają i mają w głowie tylko piłkę. Bardzo trudno jest wybić im to później z głowy. W takich sytuacjach nie dość, że przestrzeń wokół piłki jest bardzo zatłoczona, to jeszcze gracze wzajemnie sobie przeszkadzają, a ich ustawienie może być na tyle kiepskie, że nie zdołają powstrzymać ewentualnego kontrataku rywala. „Ważną umiejętnością, która powinna cechować każdego dobrze wspierającego gracza jest ustawienie się w stosunku do piłki. W związku z tym pierwsze pytanie brzmi, kiedy zawodnik powinien znajdować się przed piłką? Odpowiedź: Wtedy, gdy gracz znajdujący się przy piłce nie potrzebuje już wsparcia. Oczywiście bez sensu byłaby sytuacja, w której wszyscy ustawiają się przed piłką, ponieważ nie można zapominać o obronie. Pamiętajmy, że liczba piłkarzy w defensywnie powinna być co najmniej równa (a najlepiej większa) od liczby napastników rywala, którzy czyhają na przechwyt.” Dwa czynniki gry opartej o wspieranie. Odległość. Postaraj się zrozumieć to na przykładzie zbyt cofniętego stopera. Kąt. Najważniejsze jest to, aby być ustawiony tak, by móc łatwo przechwycić piłkę Na pierwszym obrazku zawodnik z numerem 8 znajduje się w tarapatach. #3 chce mu pomóc ale ustawił się tak, że #8 nie może mu podać. Na kolejnym obrazku #3 ustawił się zdecydowanie lepiej. Z tej pozycji może zarówno odciągnąć jednego z niebieskich graczy oraz otrzymać podanie. Kolejną ważną kwestią, jeśli chodzi o kąt, jest ustawienie się w taki sposób, aby móc podać do przodu i ewentualnie zmienić kierunek ataku. Na obrazku 1 pomarańczowa ósemka znajduje się za #9 i może otrzymać od niego podanie. Jednakże #3 pobiegł za plecy #4 i #9, co powoduje, że #8 musi zagrać podciętą piłkę nad ich głowami. Jest to zarówno trudne do wykonania, jak i do przyjęcia. Na obrazku 2 #8 przesunął się w prawo, ale wciąż znajduje się za #9. Takie ustawienie nadal pozwala na bezpieczne podanie dziewiątki do ósemki. Jednakże zwróćmy uwagę, że równocześnie #8 wiele łatwiej będzie mógł podać do #3. „Dobre wspieranie zza piłki jest kluczem gry ofensywnej i jednocześnie zapewnia, że drużyna będzie przeważała w posiadaniu piłki. Jednak to nie wszystko. Posiadanie piłki musi być ‘przerobione’ na oddawanie strzałów na bramkę przeciwnika. Piłkarze, którzy doceniają i potrafią wspierać są bezcenni. Ćwiczenia dla dzieci- osłona piłki